“หมดไฟในการเล่นเกม” คำนี้เป็นคำที่เราพบเจอได้ค่อนข้างบ่อยมาก ไม่ใช่แค่ในประเทศไทย แต่แฟนเกมหรือชุมชนคนเล่นเกมในต่างประเทศเอง อาการนี้มักจะเกิดขึ้นจากคนที่รู้สึกว่าเล่นเกมอะไรก็ไม่สนุกอีกต่อไป หรือเบื่อที่จะเล่นเกมแล้ว จากเกมที่เคยเล่นเพื่อสนุก และมีความสุข กลับกลายเป็นการเล่นที่ไร้ซึ่งความสุขและไม่ทราบเหตุผลว่าจะเล่นไปทำไม วันนี้เจาะลึกถึงสาเหตุ และปัญหาของมัน รวมไปถึงหาทางออกให้ตัวเรามีความสุขกับการเล่นวิดีโอเกมกันอีกครั้ง

Video Game Burnout เมื่อการต่อสู้ เกิดขึ้นในชีวิตจริง

หลายคนอาจจะงงว่า อาการนี้มีอยู่จริงด้วยหรือ เพราะการเล่นเกมมันควรจะเป็นการผ่อนคลาย เล่นเพื่อความสนุก ความบันเทิง แต่น่าเสียดายที่ต้องยอมรับว่านี่คือปัญหาที่มีอยู่จริง เกิดขึ้นจริง และส่งผลกระทบต่อผู้คนมากมาย เพียงแต่มันไม่ใช่โรคร้ายแรงอะไรนัก ในขณะที่หลายคนมองว่า เบื่อเล่นเกมก็ดี จะได้ไปทำอย่างอื่น แต่มันก็น่าเศร้าใจไม่ใช่น้อย เมื่อครั้งหนึ่งเราหมดความสนุกไปกับสิ่งที่เคยสนุก

จริง ๆ แล้วต้นเหตุของอาการหมดไฟในการเล่นเกม เป็นอาการที่ระบุไม่ค่อยจะได้ แต่หลัก ๆ คุณจะซื้อเกมจำนวนมากที่คุณสนใจ แต่กลับไม่คิดที่จะเล่นมัน / โหลดเกมมาลงไว้เพียบ จนพื้นที่แทบจะเต็มแต่ก็ไม่คิดจะเล่น หรือแม้ว่าเกมนั้นจะทำดีสักแค่ไหน คุณก็รู้สึกว่ามันไม่น่าประทับใจอยู่ดี  หรือแม้แต่การเล่นเกมไม่จบก็อาจจะเพราะอาการนี้มีส่วนด้วย ซึ่งต้องบอกว่ามันหลากหลายเหตุผลและอาการมาก ๆ ที่คนคนหนึ่งจะรู้สึกหมดไฟในการเล่นเกม

ไม่ว่าคุณจะเคยเล่นมามากเกินไป คิดว่าตัวเองรู้ทุกอย่างในรูปแบบเกมที่คุณอาจจะเคยเล่นมาก่อนหน้านี้แล้ว ยกตัวอย่างเช่น หากคุณเล่นเกม FPS มามากจนเกินไป คุณก็จะรู้แล้วว่าฉากนี้ต้องทำแบบนี้ถึงจะผ่าน หรือมีศัตรูวิง่มาตรงนี้ หรือแม้แต่การคาดเดาเนื้อเรื่องสำคัญของเกมได้ การเล่นเกมมามาก ก็ต้องมีบ้างที่ต้องเจกับพล็อตเดิม ๆ เหตุการณ์เดิม ๆ ที่ทำให้คุณคาดเดามันได้ไม่ยาก ซึ่งนั่นทำให้ความสนุกของเกมลดน้อยลงไป หรือบางคนที่เล่นเกมสยองขวัญมามาก ๆ ก็จะเริ่มคุ้นชินกับพล็อต หรือแม้แต่จังหวะการวาง Jump Scare ของผู้พัฒนา จากเกมสยองขวัญที่ควรจะระทึกเวลาเล่น ก็กลายเป็นเกมน่าเบื่อไปในทันที

มันเหมือนกับการทำงานอะไรบางอย่างมานานจนเกินไป จะเกิดอาการเบื่อขึ้นก็ไม่ใช่เรื่องแปลก ในกรณีของเกมเมอร์ก็เช่นกัน เพราะชอบเล่นเกมมาก เลยตะบี้ตะบันเล่น จนเริ่มเบื่อกับสิ่งที่ตัวเองชอบ เกิดอาการต้องงัดข้อกับตัวเอง เมื่อพยายามจะทำสิ่งที่ตัวเองชอบ รวมถึงบางเกมที่นำเสนอเนื้อหาที่ซ้ำไปซ้ำมาด้วย ปัจจัยของอาการนี้เรียกได้ว่าหลากหลายมากกว่าที่เราคิดเอาไว้

แต่มันไม่ได้หมายความว่าคุณแก่เกินไป หรืออายุมากไปที่จะเล่นวิดีโอเกม เราจะได้เห็นกันอยู่ประจำ ถึงผู้สูงอายุวัย 70-80 ปี ที่ยังคงรักการเล่นเกมเป็นชีวิตจิตใจ และสิ่งสำคัญคือ อาการ Video Game Burnout นี้ ไม่ใช่ความผิดของคุณ และปัญหานี้ก็มีแนวทางการแก้ไขหรือวิธีป้องกันไม่ให้มันเกิดขึ้นด้วย ถ้ารู้แล้วล่ะก็ ลองมาดูวิธีและแนวทางการแก้ไขนี้กัน

1. เล่นตามใจชอบ อย่าบังคับให้เล่นตามแนวทางของผู้พัฒนาหรือใครก็ตาม

ไม่ว่าจะเป็นเกม Single Player หรือเกม Multiplayer แต่ละเกมล้วนมีแนวทางการเล่น ไกด์เกม หรือข้อแนะนำที่พยายามจะทำให้ผู้เล่นทำแบบเดียวกัน เพราะมีคนบอกว่าสนุกหรือดี หรือทำให้เกมเล่นง่าย แต่มันก็เป็นการตัดโอกาสให้เราลองสำรวจหรือลองเล่นเกมด้วยวิธีแปลกใหม่ด้วย แล้วเราก็จะพบว่าที่แท้มันก็มีแค่นี้ เพราะเราเล่นตามคนอื่นมากจนเกินไป เราอาจจะ Build ตัวละครนี้ ตามคำแนะนำของคนอื่นเพียงเพราะเห็นว่ามันดี แต่เราอาจจะพลาดหลาย ๆ อย่างไปเลย ซึ่งมีแต่ผู้เล่นเท่านั้นที่จะลองทำด้วยตัวเองได้ เพราะงั้น จงเล่นตามใจชอบ แต่ในกรณีนี้ ยกเว้นเกม Multiplayer ไว้นิดหน่อย เพราะถ้าเล่นตามใจชอบยังไงก็ตาม ทีมเวิร์คที่ดี ก็ควรมีเช่นกัน อย่าตามใจชอบตัวเองเกินไปจนทีมเดือดร้อนล่ะ ส่วนในเกม Single Player อยากจะทำอะไรก็ทำได้เลย

2. เลือกทำอะไรแปลก ๆ ในเกมบ้าง นี่คือเกมที่คุณไม่จำเป็นต้องเป็นคนดีเสมอไป

ลึก ๆ แล้วจิตใต้สำนึกของเราทุกคน ล้วนเป็นคนดี ไม่เว้นแม้กระทั่งในเกม ส่วนมากแล้วในเกม RPG ที่มีตัวเลือกอันหลากหลาย มีทั้งตัวเลือกที่จะทำสิ่งดี ๆ มีน้ำใจ กับตัวเลือกในการทำสิ่งแย่ ๆ หน้าเลือด หน้าเงินและอีกมากมาย เชื่อว่าเกมเมอร์ “บางส่วน” ก็เลือกที่จะเป็นคนดีกันอย่างแน่นอน เพราะใจสั่งมา แต่วิธีการจะเล่นเกมแนวนี้ให้สนุก คือลองเล่นอะไรที่มันสร้างสรรค์ดูบ้าง ไม่ว่าจะเป็นตัวเลือกในการทำสิ่งชั่วร้าย การเห็นผลประโยชน์ของตัวเองเป็นหลัก หรือการเห็นแก่ตัว โปรดจำไว้ว่านี่คือวิดีโอเกมที่อิสระเป็นของคุณ มันไม่ใช่เรื่องผิด และบางทีอาจทำให้เกมสนุกขึ้นและเป็นการผ่อนคลายให้กับเราเองมากขึ้น แต่โปรดอย่าลืมว่าอย่าได้นำสิ่งต่าง ๆ ไปใช้ในชีวิตจริงเพียงเท่านั้นเอง

3. อยู่ให้ห่างจาก “เทคนิคการเล่น” “บทสรุป” “Tips” และอื่น ๆ อีกมากมาย

ดีที่สุด เจ๋งที่สุด อาจไม่สนุกที่สุด หรือไม่จำเป็นเสมอไป ข้อนี้จะคล้าย ๆ กับข้อแรก แต่จะเป็นส่วนของเนื้อเรื่อง การดำเนินการเล่นเกม การค้นหาทางไปต่อ การไปหาอาวุธลับเพื่อให้ตัวละครเก่งขึ้น จริงอยู่ว่ามันทำให้เราเก่งขึ้น แต่ความสนุกของเกมในความคิดของแต่ละคนอาจจะลดลงไปโดยไม่รู้ตัว เราแก้ได้ง่าย ๆ ด้วยการ เล่นแบบเกมเมอร์จริง ๆ คือถ้าไม่รีบ ก็พยายามสืบเสาะ หาเบาะแส หาวิธีของมันไปด้วยตัวเอง เพราะไม่แน่ คุณอาจจะรู้สึกภูมิใจในตัวเองเล็ก ๆ เมื่อทำอะไรบางอย่างได้ด้วยตัวเอง โดยไม่ต้องขอความช่วยเหลือ แต่แน่นอน มันเป็นข้อยกเว้น ถ้าคุณติดอยู่ที่ใดที่หนึ่งนานจนเกินไป ก็หาคำตอบเอาได้ น่าจะง่ายกว่า แต่เชื่อเถอะว่า การเล่นให้ผ่านด้วยตัวเอง คนที่เคยสัมผัสน่าจะเข้าใจดี ว่ามันเป็นความรู้สึกดีชนิดหนึ่งเลยทีเดียว

4. โฟกัสกับเกมใดเกมหนึ่งจนจบ แต่ถ้าไม่ไหวก็อย่าฝืน

ว่ากันว่า หากจะเริ่มทำอะไรสักอย่าง ถ้าขั้นแรกเสร็จสิ้นไปได้ด้วยดี ขั้นต่อ ๆ ไปก็จะตามมา การเล่นเกมเองก็เช่นกัน สำหรับข้อนี้ ถือเป็นประสบการณ์ตรงจากผู้เขียนเลยด้วย หากคุณรู้สึกหมดไฟในการเล่นเกม ลองหาเกมสักเกมที่คุณอินที่สุด ชอบที่สุด จากนั้นโฟกัสและตั้งใจเล่นมันให้จบ ไม่จำเป็นจะต้องเก็บ 100% หรือเก็บทุกสิ่งอย่างให้ครบ ขอแค่เล่นเนื้อเรื่องให้จบก็เพียงพอ เพราะแค่คุณเล่นจบ คุณก็จะรู้สึกว่าการเล่นเกมให้จบไม่ใช่เรื่องยาก และแรงบันดาลใจจะช่วยให้คุณไปต่อหลังจากนี้เอง แต่ถ้าเกมที่เลือกมามันไม่ไหวจริง ๆ ก็อย่าฝืน ไม่งั้นมันจะยิ่งหมดไฟเข้าไปกันใหญ่ รวมไปถึงหลีกเลี่ยงเกมยาก ๆ หรือเกมที่ต้องใช้เวลาในการเล่นนาน ๆ เช่นพวก Metroidvania หรือ Roguelike ด้วย ไม่งั้นอาจจะเล่นไม่จบซะเปล่า ๆ

5. ลองแนวเกมใหม่ ๆ ดูบ้าง

สำหรับเกมเมอร์ทุกคน ย่อมมีแนวเกมโปรดของตัวเองอยู่แล้ว บางคนชอบเกมยิง บางคนชอบเกมผจญภัย บางคนชอบเกมแบบ Turn Based หรือบางคนก็ชอบเกม Battle Royale ซึ่งการเล่นแต่เกมแนวเดิม ๆ มันก็การันตีความสนุกให้เราได้อยู่แล้ว เพราะมันคือแนวเกมที่เราชื่นชอบ แต่เมื่อเล่นไปนาน ๆ เราอาจจะเบื่อเอาก็ได้ ลองหาแนวเกมใหม่ ๆ ให้กับตัวเองบ้าง จากที่เคนชอบเกมยิง อาจจะลองไปเล่นเกมแนวเนื้อเรื่อง จากที่ชอบเกมง่าย ๆ ลองไปเล่นพวกเกมตระกูลโซล หรือเกมยาก ๆ ดู ชีวิตจริง หากคุณทำอะไรมากเกินไปก็จะเบื่อและต้องหาอะไรใหม่ ๆ ทำ การเล่นเกมเองก็เช่นกัน ลองหาแนวเกมใหม่ ๆ เล่นดู แล้วคุณอาจจะพบความสนุกอีกมากมายในการเล่นเกม

6. ไม่ต้องรีบซื้อเกมใหม่ ถ้าเกมเก่ายังเล่นไม่จบ

ในวงการหนังสือมีคำพูดที่ว่า หนังสือที่คิดว่าสักวันจะไม่ได้อ่าน สุดท้ายคุณจะไม่ได้อ่าน ผู้เขียนพบว่า กับคลังเกมของตัวเองก็เช่นกัน เกมที่คุณคิดว่าสักวันคุณจะเล่น สุดท้ายคุณจะไม่ได้เล่น และมันเป็นเรื่องยากมากที่เราจะไม่ยอมเสียเงินซื้อเกมใหม่ที่ดูน่าสนใจ น่าเล่น เป็นกระแสอยู่ในตอนนั้น ไม่รวมถึงเทศกาล Steam Sales / PlayStation Sales ที่ลดราคาโหดเสียจนอยากซื้อมาเก็บไว้ก่อนแล้วเล่นทีหลัง แต่รู้หรือไม่ว่าท้ายที่สุดแล้ว เกมที่คุณคิดว่าจะซื้อมาเก็บไว้ก่อน คุณก็จะเก็บมันไว้จริง ๆ

ในกรณีซื้อเกมเพื่อสะสมนั้นก็อีกเรื่องหนึ่ง แต่หากอยากซื้อมาเล่น ก็จงแน่ใจว่าคุณจะเล่นมันจริง ๆ เพราะนอกจากคลังเกมจะแน่นขึ้นเพราะกองดองแล้ว ยังเป็นการเสียเงินโดยใช่เหตุ แต่สำหรับข้อนี้ก็ย้ำว่าไม่ได้บังคับ ถ้าคุณอยากจะซื้อจริง ๆ ซื้อเพื่อสะสม หรือเล่นจริง ๆ ก็เอาเลย แต่ลองนับ ๆ เกมในคลังตัวเองดูก่อน ว่ามันเคยมีเกมประเภทเดียวกันนี้อยู่แล้วหรือไม่ คุณเคยเล่นมันจบแล้วหรือยัง การเคลียร์เกมเก่าให้จบก่อน ก็มีผลกระทบกับอารมณ์และอาการเบิร์นเอาท์ในการเล่นเกมด้วยเหมือนกัน

7. เล่นเกมง่ายบ้างก็ได้ ยากบ้างก็ดี เราเล่นเกมเพื่อความสนุก ไม่ใช่เพื่อแข่งกับใคร

ไม่รู้เพราะอะไรเหมือนกัน การเล่นเกมยาก หรือโหมดยาก ถึงถูกมองว่าเป็นเรื่องที่เกมเมอร์ควรกระทำ เปรียบเสมือนกับความกล้าหาญในการใช้ชีวิตอะไรแบบนั้น แน่นอนว่าความยาก มันทำให้เราสนุกขึ้น ท้าทายขึ้น และเข้าถึงอรรถรสของเกมได้มากขึ้น แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนจะต้องมานั่งเซ็งกับเกมเพราะรู้สึกว่ามันยากไป แต่จะปรับลดความยากลงก็เสียความรู้สึกกับตัวเอง

หรือบางคนที่เล่นแต่โหมดง่ายมาตลอดก็รู้สึกเบื่อหน่ายกับเกมเช่นกัน เพราะมันง่ายไปหมด เราจะเห็นได้ว่า ไม่คนชอบโหมดง่ายหรือยาก สักวันก็ต้องเตะกำแพงความเบื่อเข้าให้อยู่ดี ดังนั้น ลองเล่นตามใจตัวเองได้เลย ถ้าคิดว่าเกมมันง่ายไป ลองดันความยากเพิ่มขึ้นอีกนิด หรือถ้าคิดว่าเกมที่เล่นอยู่มันยากไป ก็ลดความยากลงมาอีกหน่อย ไม่มีใครห้ามคุณได้ทั้งสิ้น และอย่าลืมว่าเรากำลังเล่นเกมเพื่อความสนุก ความบันเทิงส่วนตัว ไม่ได้ไปแข่งกับใคร จงนำเอาความสุขของตัวเองเป็นที่ตั้ง และเล่นไปตามนั้น ความสุขของเราต้องมาเป็นอันดับแรก